INNOVATIE
© imec
Tests met op afstand bestuurde wagens en trucks
Ons wegennet maakt zich klaar om op afstand bestuurde wagens te ontvangen. Samen met de Mobilidata-partners starten we met een testperiode om de introductie van een nieuwe generatie voertuigen in veilige banen te leiden.
Eerst op gesloten circuit Op de meer dan 300 hectare van de iconische Lommelse Proving Ground reden vorig jaar de telebediende wagens en trucks. Die tests zijn nodig om de komst van op afstand bestuurde en later ook zelfrijdende voertuigen in Vlaanderen voor te bereiden. We willen zeker zijn dat onze wegen klaar zijn om de voertuigen in veilige banen te leiden. Reageren de wagens op onze wegmarkeringen? En herkennen ze onze verkeersborden?
Ook digitale infrastructuur moet klaar zijn Het is trouwens niet alleen de fysieke infrastructuur die klaar moet zijn, maar ook de digitale. Zo moet het datanetwerk voldoende krachtig zijn en moeten de voertuigen goed kunnen omgaan met de data die we aanleveren. Denk aan informatie over verkeersdrukte, de stand van de verkeerslichten of waarschuwingen rond onveilige situaties zoals ladingverlies of de komst van hulpdiensten.
Geen big bang Zelfrijdende wagens gaan niet plots overal op onze wegen te zien zijn. Op afstand bestuurde wagens worden wellicht de komende jaren stap voor stap een realiteit in specifieke sectoren.
Een goed voorbeeld daarvan zijn vrachtwagens die autonoom rijden op specifieke routes tijdens de daluren, waarbij een operator op afstand het stuur overneemt in de voor- en natrajecten of bij onvoorziene verkeersomstandigheden. Dat kan een antwoord bieden op de groei van de transportsector, het ernstige tekort aan bestuurders en de aanhoudende congestieproblemen. En ook bedrijven die deelauto’s aanbieden zoeken vandaag naar technologische oplossingen voor praktische problemen, zoals deelauto’s efficiënt verplaatsen naar locaties waar ze de volgende dag nodig zijn.
INTERVIEW
Een digitale tweeling als sleutel tot efficiënter ontwerpen, bouwen en beheren
Sinds 2020 digitaliseren we onze infrastructuurwerken. Een belangrijke stap in dat proces is BIM: Bouwwerk Informatie Management. Door data te verzamelen over onze wegen, kunnen we er met BIM een digitale tweeling van maken. We spraken er met Timo Nuttens over. Hij is directeur AIM/BIM van de Afdeling Assetinformatie en Inspecties Weginfrastructuur.
Een digitale tweeling, wat is dat precies? “De filosofie in de hele bouwsector is dat je nieuwe stukken infrastructuur eerst virtueel en dan pas in het echt bouwt. Dat heeft 2 belangrijke voordelen: je haalt op voorhand fouten uit je ontwerp, waardoor je minder faalkosten en vertragingen op de werf hebt. Projecten worden zo ook efficiënter uitgevoerd. Het positieve resultaat daarvan: minder hinder voor de weggebruikers.” “Als infrastructuurbeheerder en opdrachtgever is vooral het onderhoud en de exploitatie achteraf belangrijk. Alles wat we realiseren in een project, komt daarom ook binnen in onze assetdatabank. Zo hebben we een digitale kopie van wat buiten staat. Die data gebruiken we dan om onze infrastructuur jarenlang te beheren en te onderhouden. Dat is de basis van goed assetmanagement.”
Timo Nuttens geeft een toelichting op BIM4Infra-event 2024
Hoeveel van de AWV-infrastructuur heeft zo’n digitale kopie? “We zijn in 2020 met de eerste proefprojecten gestart, zoals Ringpark Zuid in Antwerpen. Ook de 13 belangrijkste AWV-tunnels hebben een digitale kopie, die we gebruiken om ze elke dag te beheren en voor alle geplande renovaties. En we verzamelen die data ook als we een verlichtingspaal of verkeerslicht vervangen. Vorig jaar waren er zo’n 180 BIM-projecten in studie of in uitvoering bij AWV.”
Lopen alle opdrachtnemers dan warm om met BIM te werken? “Vandaag zit BIM in 1 op de 4 bestekken. We proberen vooral nog kmo’s mee te krijgen. We nemen bijvoorbeeld BIM ook op in kleine projecten, vragen geen referenties en wijzen aan elk project een BIM-ondersteuner toe. Die trekt interne collega’s mee in het verhaal en is het eerste aanspreekpunt van onze opdrachtnemer. We voorzien ook opensourcetooling, zodat opdrachtnemers hun processen en taken kunnen automatiseren.”
Zijn lokale besturen ook mee? “Lokale besturen vrezen soms dat BIM te complex is of dat niemand ermee vertrouwd is. Daarom zien we gezamenlijke projecten als een ideale introductie: AWV volgt het BIM-luik op, terwijl we lokale besturen uitnodigen om mee te lopen. Zo raken ze vertrouwd met digitaal bouwen en de BIM-methodiek. We stellen ook onze datastandaarden, bestekteksten en technische richtlijnen ter beschikking. Die kunnen ze dan gebruiken of aanpassen aan hun eigen noden.”
Waar staan jullie binnen 10 jaar? “De fundamenten van goed informatiemanagement liggen er. De komende jaren moeten we vooral onze inventaris vervolledigen, en werk maken van een zo compleet mogelijk digitale kopie van onze wegen én een historiek van inspecties, gebreken en vaststellingen. We zullen dan ook zien dat het een echte meerwaarde is voor onze budget- en langetermijnplanningen. En het is een cliché, maar digitaal bouwen binnen AWV is echt een gezamenlijke inspanning. Als BIM-team kunnen we niets zonder de projectmanagers en collega’s die het in de praktijk brengen. Dankzij hen kunnen we goede data verzamelen en ons assetmanagement verbeteren.”