Opvallende hobby
De ene verzamelt postzegels, de andere magneten van op reis. Maar collega Tom Sels, programmamanger bij WA, verzamelt wel iets heel bijzonder. In zijn collectie vind je legerkostuums en legervoorwerpen. Geen alledaagse objecten. Dat vroeg om wat meer uitleg.
Dag Tom, misschien moet je al starten met even toe te lichten wat je hobby precies is.
Tom: Eigenlijk ben ik een fanatiekeling die alles verzamelt wat met militaria te maken heeft. Voorwerpen die naar het militaire verleden verwijzen. Vooral van de eerste en tweede wereldoorlog. En als ik dan zeg alles, dan is dat ook effectief alles. Van het kleinste knopje op een uniform tot vroeger zelfs de voertuigen. Dat laatste heb ik ondertussen wat afgestoten. Je moet ergens een grens trekken.
Hoe ben je daar ooit mee gestart?
Tom: Ik ben er in 1990 mee gestart op een moment dat er heel veel herdenkingsmomenten waren voor de oorlogen. Het was toen 50 jaar geleden dat de tweede wereldoorlog gestart is. Je begint dan met wat het mooiste (en ook het goedkoopste) is, dat zijn de Amerikaanse uniformen. Mooi meegenomen als snotter van 15-16 jaar die nog geen centen heeft om echt te investeren. En zo ben ik beginnen uit te breiden. Je begint je meer en meer te verdiepen in de geschiedenis, je wil ook meer over de Belgische kant van het verhaal weten. Je gaat van de tweede wereldoorlog naar de tussenperiode tussen de oorlogen, naar de eerste wereldoorlog. En je ontdekt dat België naast die saaie, kakigroene uniformen ook een gekleurde periode heeft gekend. Felle kleuren, met pluimen op hun hoed. Toen was ik definitief verkocht.
Daar is twintig jaar over gegaan. Dan besef je wel dat je stilaan keuzes moet beginnen te maken en je moet toespitsen op een specifieke periode. Toen heb ik de keuze gemaakt om me te focussen op de periode 1830-1914. De gekleurde periode. Daar horen ook oude publicaties bij waar in beschreven staat hoe die uniformen eruit zagen. Dat is op zich saaie lectuur, type ‘journal militaire’ of ‘het staatsblad’, maar de info is wel belangrijk om te weten of de uniformen op de markt origineel zijn, aangepast zijn, uit welke periode ze stammen …
Geen alledaagse hobby. Hoe reageren collega’s of vrienden als je daarover vertelt?
Tom: Je hebt collega’s voor wie het niet meteen hun ding is, maar je hebt ook collega’s die wel graag eens willen langskomen om een kijkje te nemen. Dus dat gebeurt wel eens. Maar ze zijn niet de enigen. Ik organiseer nu soms al mini- of micro-tentoonstellingen over de eerste wereldoorlog. Dan zet ik voor bepaalde tijd (soms maar een uur) op locatie een aantal dingen op. Of staat er regelmatig een stukje van mijn collectie in het fort van Kessel waar mensen op bezoek komen om het fort te bezoeken en dan meteen ook de collectie bekijken.
Mijn eerstvolgend projectje is in een kerk bij mij in de buurt. De plaatselijke fanfare geeft er een concert in het thema gelinkt aan de eerste wereldoorlog. Voor hen werk ik een deel van de inkleding uit en krijg ik grotendeels carte blanche. Inclusief een loopgracht met zandzakjes als inkom.
Je bent ook lid van een club. Wat houdt dat dan in?
Tom: Met de club richten we ons op de tweede wereldoorlog. We doen aan reenactment (= het naspelen of uitbeelden van historische gebeurtenissen). We gaan dan zelf op kamp met de oude voertuigen, in het juiste uniform. En dan bivakkeren we drie dagen op locatie. Mensen mogen op bezoek komen. We geven dan ook uitleg. Soms doen we een rondrit met de voertuigen. Als we buitenkomen, moet het wel in orde zijn.
Waar koop je items voor je collectie?
Tom: Vooral op beurzen. Er zijn wel wat beurzen die gespecialiseerd zijn in bepaalde thema’s. In Ciney heb je een grote beurs. In Waver is er wekelijks één met als thema België 1860-1914. Dankzij het digitale tijdperk vind je ook veel op tweedehandssites. Het is een kleine wereld. Je kent elkaar intussen en je begint uit te wisselen onderling.
Wat is het meest opvallende in je collectie?
Tom: Een shako, een opvallend hoofddeksel met pluim. Het werd gedragen door de soldaten van een Belgische eenheid die te paard achter de kanonnen stonden. Aangezien de eenheid maar uit 5000 soldaten bestond, en dit model maar een korte periode heeft bestaan, gaat het om een zeldzaam stuk.
Welke ambitie heb je nog met je hobby?
Tom: Ik had vroeger een klein museum in de kelder maar ik had het terug afgebroken omdat ik er niet tevreden over was. Om nu beter te doen ben ik aan het verbouwen. Zo kan ik in de toekomst af en toe mensen ontvangen. Er staat nog veel op mijn wishlist maar je moet natuurlijk ook de plaats hebben. Ik zou bv. graag een replica van een paard hebben om een cavalerist in het juiste uniform met lans op te zetten. Maar dat neemt natuurlijk wel plaats in.
Wat moeten we zeker nog weten?
Tom: Sommige mensen verzamelen maar kennen eigenlijk weinig over hun verzameling. Als je verzamelt, moet je toch op zijn minst de achtergrond van je verzameling kennen. Weten hoe uniformen gewijzigd zijn, wat de volledige samenstelling is … Lezen is dus een belangrijk deel van mijn hobby. En je moet er ook mee durven naar buiten komen, zo kan je je kennis delen en andere inzichten meegeven.
Hou je nog tijd over voor andere hobby’s?
Tom: Mijn verzameling is mijn winterhobby, ik ben ook nog duivenmelker. Dat zijn mijn twee grote passies.
Dank je wel Tom!